„Athos- Kijów” 1000-lecie relacji duchowo – kulturalnych

Opublikowano 21 listopada 2016 przez Łukasz Koleda

Dnia 20 listopada br. w Centrum Kultury Prawosławnej w Warszawie odbył się wieczór duchowo – kulturalny, którego tematem była rocznica tysiąclecia relacji Kijowa (Rusi) ze świętą Górą Athos.

Spotkanie odbyło się przy współpracy warszawskiego Centrum Kultury Prawosławnej z Ukraińską Cerkwią Prawosławną Patriarchatu Moskiewskiego i Międzynarodowym Instytutem Athoskiego Dziedzictwa na Ukrainie.

W skład przybyłej z Kijowa delegacji weszli: ks. mitrat Nikołaj Danilewicz oraz Serhij Szumiło – Dyrektor Międzynarodowego Instytutu Athoskiego Dziedzictwa na Ukrainie.

Wieczór duchowo – kulturalny otwarty został przez kapelana kaplicy akademickiej CKP ks. Łukasza Koleda. Następnie ks. Danilewicz odczytał przesłanie Jego Ekscelencji Metropolity Onufrego skierowane do uczestników wieczoru, po czym pan Serhij Szumiło wprowadził zebranych w temat i zaprosił na projekcję filmu „Tysiąc lat na Athosie”.

Film zawarł w sobie długą i interesującą historię bytności Rusinów na świętej Górze Athos. „Tysiąc lat na Athosie” – to film o tym, jak dzisiaj żyje i „czym oddycha” „ogród Bogarodzicy”, o nieznanych lub zapomnianych stronach staro – ruskiego monastycyzmu na świętej Górze, o tym, że wobec modlitwy nie można użyć pojęcia czasu. Widzowie ujrzeli staro – ruski monasterski erem „Czarny Wyr”, założony przez kozaków zaporoskich, i poznali jego historię. Film jest dokumentalną opowieścią o związkach Rusi z jednym z najbardziej błogosławionych miejsc, ziemskim obszarem wybranym przez samą Przenajświętszą Bogarodzicy. Przedstawione zostały w nim różne okresy historyczne i wydarzenia zawarte w życiowych historiach mnichów, którzy dzisiaj trudzą się na Athosie.

W ciągu tysiąclecia Athos odegrał istotną rolę w formowaniu się ukraińskiej duchowej kultury i tradycji, zarówno za czasów Rusi Kijowskiej, jak i kozactwa, i narodowo- wyzwoleńczej walki narodu ukraińskiego. W sposób szczególny, ścisłe związki z Athosem wspierali kozacy zaporoscy, którzy byli fundatorami wielu athoskich monasterów, a często i sami przyjmowali postrzyżyny mnisze na Athosie, zakładając tam kozackie – ukraińskie eremy takie jak „Czarny Wrych”, czy erem św. Eliasza. Z mnichami athoskimi prowadzili korespondencję hetmani ukraińscy. Zachowała się korespondencja ostatniego hetmana koszowego Siczy Zaporoskiej Petra Kalnyszewskoho (zaliczonego w poczet świętych przez Ukraińską Cerkiew Prawosławną) ze świętym mnichem Paisjuszem Weliczkowskim.

Po projekcji filmu dyrektor Serhij Szumiło udzielił lekcji tematycznej. Oprócz zagadnień poruszonych w filmie, opowiedział o związkach rusińskiego monastycyzmu z prawosławiem na ziemiach polskich, przybliżając historię jedenastowiecznego mnicha Mojżesza Węgrzyna, który był jednym z pierwszych założycieli życia monastycznego na rubieżach Polski. Zebrani usłyszeli również historię ukraińskiego mnicha ze świętej Góry Athos – św. Jana Wyszeńskiego.

Kolejną częścią programu była ekspozycja fotografii Athosu autorstwa Kostasa Asimisa oraz pytania do prelegenta.

Jarosław Bałło

zdjęcia: Piotr Falkowski