Wiosna duszy: „Prawosławne pojmowanie pokajania i sakramentu spowiedzi”
W dniu 19 marca, w III niedzielę Wielkiego Postu, poświęconą św. Krzyżowi, w Centrum Kultury Prawosławnej im. Świętych Cyryla i Metodego odbyło się kolejne ze spotkań, zainaugurowanych w ubiegłym tygodniu, cyklu wykładów wielkopostnych „Wiosna duszy”.
W dniu dzisiejszym prelegentem był JE bp. prof. zw. Jerzy (Pańkowski), prorektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie i Ordynariusz Wojska Polskiego. Tematem spotkania było „Prawosławne pojmowanie pokajania i sakramentu spowiedzi”.
Wykład składał się z dwóch części. Pierwsza zawierała w sobie ogólne informacje o tym, czym jest pokajanie, druga – spowiedź jako praktyczny wymiar pokajania. Na początku Jego Ekscelencja wyjaśnił terminologie pokajania (gr. metanoia – przemiana umysłu) oraz przedstawił, czym ono jest w myśli patrystycznej. Władyka podkreślił, że: „pokajanie nie ma początku, ani końca”, i jest ciągłym procesem. Polega na codziennym dążeniu ku przemianie umysłu, a jej dobrą realizacja jest spowiedź.
Drugą cześć wykładu Władyka poświęcił sakramentowi spowiedzi. „Spowiedź jest realizacją i początkiem metanoi”. Wspomniał o tym, że zgromadzone doświadczenie życiowe pomaga człowiekowi szerzej spojrzeć na jego duchowe życie i ocenę swoich czynów.
Wyjaśniając istotę spowiedzi, nie została pominięta kwestia epitemii, jej charakteru i praktycznego zastosowania. „Epitemia – jest to forma pomocy, a jej celem jest odzyskanie równowagi duchowej przez człowieka”. W przeciwieństwie do myślenia zachodniego, teologia wschodnia nie pojmuje epitemii w perspektywie kary i zadośćuczynienia za popełnione grzechy.
Biskup Jerzy, odwołując się do nauki św. Cyryla Jerozolimskiego, przypomniał, że: „Metanoia to kamień węgielny życia duchowego” … „Człowiek, w tym kontekście musi zrozumieć na czym polega jego problem, spróbować odnaleźć przyczynę grzechu, a nie tylko nazywać popełniany grzech”.
Praktyczny wymiar spowiedzi został przedstawiony z perspektywy zarówno spowiednika, jak i spowiadającego się. Najważniejszą rzeczą miedzy obiema stronami jest wzajemne zaufanie, gdyż: „Sakrament spowiedzi to najbardziej intymny sakrament ”. Z perspektywy kapłana spowiedź jest najtrudniejszym do sprawowania sakramentem. „Każda spowiedź jest indywidualna, i nie istnieją uniwersalne rozwiązania problemów, z którymi może przyjść człowiek”.
Z licznych pytań skierowanych do Władyki, pojawiło się dość ważne pytanie nt. praktycznego wyboru spowiednika. Odpowiadając na to pytanie, Władyka Jerzy wskazał, że w tej kwestii konieczna jest modlitwa.
W IV niedzielę Wielkiego Postu – 26 marca o godz. 12:00 – odbędzie się trzeci wykład z cyklu „Wiosna duszy”, który poprowadzi ks. Adam Magruk. Tematem prelekcji jest: „Jak powinniśmy przygotowywać się do sakramentu Eucharystii?”.
Tekst: Vadim Davniuk
Foto: Marcin Ochrymiuk
